Uwarunkowany codziennym obciążaniem i użytkowaniem, wraz z rozwojem technologii i narzędzi następował rozwój podłóg drewnianych od prostych desek podłogowych do podłóg artystycznie zdobionych. W odróżnieniu od innych elementów architektury, rozwój podłóg nic dokonywał się w budownictwie sakralnym.
Patrząc na rozwój tych elementów widzimy dokładnie jego etapy, od prostych desek przez podłogi z fryzami i wstawkami aż do tatli parkietowych i intarsji. Dokładnie widoczne jest zmieniające się doświadczenie rzemieślników, od form zupełnie prostych aż do wyrafinowanych, skomplikowanych wzorów artystycznych.
Od momentu wynalezienia w XIII wieku traków napędzanych siłą wody, które umożliwiały wycinanie desek lub belek, było już bardzo blisko do heblowanych ręcznie desek podłogowych. Stało się to możliwe w XV wieku, a jako materiał służyły głównie miękkie gatunki drewna, jak: świerk, jodła, sosna, modrzew. Deski mocowano gwoździami do legarów - technika udoskonalona przetrwała do dnia dzisiejszego. Rzeczązupełnic normalnąbyły deski 8-metrowej długości, tak jak pokazano na, mocowane do podłoża drewnianymi kołkami. Te, jak na dzisiejsze czasy bardzo długie elementy wywołują jedno pytanie: jak możliwe było ich ręczne przygotowanie i dokładna obróbka. Ważną rolę odgrywały przy tym z pewnością specjalne długie heble.
Surowe można powiedzieć spartańskie elementy wykończenia wnętrz odnajdziemy w zamkach i dworach aż do 20 stulecia. W XVII wieku pojawiły się bogato zdobione tatle parkietowe, które zmniejszałyjednocześnie niekorzystną pracę drewna: długie, szerokie elementy nie mo gły długo pozostać dokładnie dopasowanymi (przede wszystkim ze względu na higroskopijne właściwości drewna). Zmiany możliwości i większe umiejętności rzemieślników sprawiły, żc i n a podłogach pojawiły się różnorodne wzory od stuleci praktykowane w kamieniarstwie podłogowym. Pierwszym krokiem do bogato zdobionych wzorów były deski z różnymi podziałami i wstawkami. Na podłodze pojawiały się obramowania z twardych rodzajów drewna, opasające środek z desek, oraz coraz częściej lustrzane odbicie sufitu na podłodze. Zc względów konstrukcyjnych pojawiła się także ślepa podłoga, co było kolejnym krokiem do tafli parkietowych.

W czasie panowania Ludwika XIV pojawiły się tafle parkietowe z różnorodnymi intarsjami - w Luwrze w 1664 roku ułożona została podłoga bogato zdobiona wstawkami z kości słoniowej, cyny i miedzi. Niestety podłoga z Gabinet de Miroir, Chateau de Maisons-Laffitte, jest jednym z niewielu przykładów, który zachował się do dziś, cudownej sztuki i zręczności ówczesnych rzemieślników. Inne przykłady znane sąjedynie z tekstów źródłowych: najstarszy i najbardziej znany przykład to wspaniała podłoga w Galerii Henri II w Fontainebleau z 1550 roku oraz podłogi w berlińskim zamku książąt.
Wyraźne wpływy sztuki francuskiej widoczne są w podłodze Sali Lustrzanej zamku Weissenstein w Pommersfelden. Podobnie jak w Gabinet de Miroir, widoczne są podziały poszczególnych dużych segmentów. Podłogi w mniejszych salach to niepowtarzalne dzieła sztuki, które porównać można z artystycznymi meblami.
Wzory stworzone na podłodze są częścią składową późnobarokowych iluzji i są dowodem, że rzeczy wydawałoby się niemożliwe do stworzenia stają się możliwymi i wychodzą nawet poza swoje kamienne wzorce.
Rozwój historyczny od prostych desek podłogowych aż do tafli parkietowych był szczególnie silny we Francji w ostatnich trzydziestu latach XVII wieku. Rozwój technologii produkcji oraz pojawienie się w drugiej połowie XVIII wieku książek fachowych umożliwił rozprzestrzenienie się w całej Europie wzoru tafli określanego jako Versaill. Początkowo tafle posiadały układ siatkowy, posiadając często proporcje pomieszczenia, w którym zostały ułożone. Najczęściej były to zamknięte, geometryczne formy z szerokimi ramami z twardego drewna, jak dąb, orzech lub jawor.

Następnym krokiem w rozwoju były tatle o kwadratowym obrysie i bokach między 600 a 1200 mm, składające się z ramy oraz małych, podzielonych pól, zawartych w tej ramie. Tafle posiadały na całym obwodzie wpust, co umożliwiało mocowanie tafli na obce pióro. Inne to mocowanie do ślepej podłogi gwoździami, które bite były początkowo w widoczny sposób z góry, rzadziej stosowano mocowanie śrubami, przy czym dość szybko dopracowano niewidoczny sposób montażu, tzn. bicie gwoździ przez wpust. Tafle parkietowe składały się z pojedynczych elementów, niewielkich, przyciętych klepek parkietowych.
Rozwój technologii doprowadził do pojawienia się na początku XVIII wieku tafli fornirowanych. Na przygotowanej kwadratowej lub prostokątnej płycie klejono odpowiednie elementy, tworzące późniejszy wzór. Technologia umożliwiała uniknięcie kłopotliwej pracy drewna i jednocześnie dawała niespotykane dotąd możliwości wzornicze. Przy czym miało to też swoje negatywne strony: konstrukcja wydawała się na tyle bezpieczna, że przestano zwracać uwagę n pracę drewna i odpowiednie dopasowanie słojów klejonych elementów, co prowadziło często do poważnych i niemożliwych do usunięcia uszkodzeń. Koniec XVIII wieku przyniósł pojawienie się malowanych lub nadrukowywanych tapet podłogowych, które miały imitować drogie i skomplikowane wzory parkietowe lub kamienne. Ze względu na swoją słabą odporność zachowane do dziś wzory są ogromnie rzadkie.

W żadnej innej epoce nie zwracano tyle uwagi na podłogę, jak w okresie klasycyzmu. Co odbiło się naturalnie zarówno na wzorach podłogowych, jak i na stronie konstrukcyjnej. Rodzaj i forma konstrukcji podłogi była zależna od wielu czynników, przy czym widoczna była także pewna słabość do formy dekoracji w zależności od funkcji i wykorzystania pomieszczenia, ale również od finansowych możliwości inwestora. Aspekty ekonomiczne wysuwały się coraz mocniej na czoło czynników decydujących o wyborze podłogi oraz o kierunku rozwiązań konstrukcyjnych przy jej produkcji. Szybki rozwój technologii i coraz efektywniejsza produkcja maszynowa stanowiły milowy krok w rozwoju podłóg drewnianych. O patentach w tej dziedzinie opowiemy w części trzccicj naszej serii. Wzrastająca automatyzacja i obniżanie kosztów produkcyjnych prowadziły do produkcji coraz większych ilości podłóg drewnianych, ale jednocześnie do zastępowania drogich i skomplikowanych wzorów i tafli parkietowych prostymi mozaikami. Niestety prowadziło to nawet do sytuacji, gdzie nic opłacało się restaurować starych wzorów, więc zastępowano je prostymi i szybkimi rozwiązaniami, co dzisiaj jest czarnym rozdziałem w historii restauracji zabytków. Mnogość wzorów parkietowych ma swój początek w Szwajcarii w roku 1935, od chwili wynalezienia i opatentowania produkcji mozaiki parkietowej. Należy przy tym zwrócić uwagę, że mimo dziesiątków lat i zastosowania innych materiałów i środków produkcyjnych, dzisiejsze konstrukcje nie odróżniają się zbytnio od historycznych standardów. Podłogi drewniane posiadają długoletnie tradycje, w chwili obecnej istnieje wiele sposobów na osiągnięcie odpowiedniej jakości i wytrzymałości produktu, dowodzi to jednakże ile pojedynczych etapów musiano przejść, aby osiągnąć to co oferuje nam rynek dzisiaj. Wiele dróg prowadziło niekiedy do tych samych celów i wielu artystów i rzemieślników łamało sobie głowy, aby ułatwić i zmechanizować proces produkcyjny.

Text zaczerpnięty z:
PODŁOGA
magazyn dla projektantów, wykonawców i użytkowników #12/2000