Olej i wosk nie są tym samym. Produkty te różnie się właściwościami, działaniem jak również sposobem pielęgnacji i czyszczenia zakonserwowanych nimi podłóg.
Oleje, które nie utwardzają się bazują na naturalnych składnikach takich jak olej lniany lub drzewny Te naturalne składniki są odpowiedzialne za elastyczność i powstawanie filmu ochronnego, częściowo są również środkami wiążącymi. W sktad olejów mogą wchodzić również pigmenty koloryzujące lub sole metali i minerałów, które skracają czas schnięcia. Natomiast nie ma w nich rozpuszczalników ani żywic.
Oleje utwardzone zawierają naturalne oleje oraz syntetyczne żywice. Te ostatnie wpływają na konsystencję oleju sprawiając, że staje się on zawiesistą gęstą cieczą, do której niezbędny jest rozpuszczalnik, by nadawała się do użycia. Niektórzy producenci dodają środki rozpuszczające nie tylko dla poprawienia tarcia wewnętrznego molekuł (lepkości), ale także do sterowania procesami schnięcia. Rozpuszczalniki czynią materiał płynnym przez co łatwo można go nanieść, ponadto ulatniają się dzięki czemu olej szybko schnie. Jako rozpuszczalniki stosuje się łagodne, pozbawione zapachów substancje takie jak izoparafinowane węglowodory lub terpentyny zapachowe - cytrynowe, pomarańczowe itp. Rezygnuje się przy produkcji tego typu olejów z biocydów i trujących aktywnych konserwujących składników.
Bazujące na olejach systemy nie tworzą warstwy filmu na parkiecie, lecz głęboko wnikającą, otwartoporową, oddychającą impregnację, która czyni powierzchnię odporną na mechaniczne i chemiczne uszkodzenia. Struktura i kolor drewna stają się wyraziste i niezmienione.
Przy uszkodzeniach, zadrapaniach można naprawić szkodę powstałą na podłodze poprzez ponowne olejowanie nie wpływając na zmianę koloru drewna.
Należy zwrócić uwagę, że poszczególne gatunki drewna różnią się między sobą. Drzewa iglaste wykazują większe "pragnienie" na olej niż drzewa liściaste takie jak jesion, dąb lub zawierające dużo oleju drewna egzotyczne. Powinno się wziąć pod uwagę ten fakt przy wyborze oleju. Oleje są odpowiednim zabezpieczeniem zarówno dla normalnie jak i mocno używanych podłóg drewnianych i korkowych. Stosuje się go na parkiet, parkiet przemysłowy, bruk drewniany, schody, płyty robocze. Olej ze względu na bazę środków naturalnych przy drewnie "krytycznym" takim jak buk, jesion oraz parkiecie przemysłowym, deskach, parkiecie na ogrzewaniu podłogowym lub podłogach elastycznych jest odpowiedni, ponieważ nie powoduje tzw. sklejania bocznego. Stosowanie olejów jest całkowicie bezproblemowe. Oleje były i są stosowane w zamkach, muzeach, kościołach, salach kongresowych.

Części składowe tych systemów to oleje roślinne: olej lniany, sojowy lub drzewny i wosk z karnauba, pszczeli, środki schnąco-utwardzające na bazie minerałów albo metali i środki rozpuszczające na naturalnej lub syntetycznej bazie bezzapachowe wolne od benzolu, benzyny ekstrakcyjnej. Tego typu środki dużą do tworzenia cienkiej warstwy na powierzchni podłogi. Ponadto utrzymują naturalny charakter drewna lub korka póprawiając równocześnie ich właściwości użytkowe.
Olej wchodzi w pory drewna, krystalizuje się dzięki czemu nie do puszcza do usadawiania się brudu w porach. Z kolei wosk utwardza się na powierzchni tym samym tworzy barierę tzw. film zabezpieczając podłogę przed wodą i brudem. Poza tym jest antystatyczny i chroni przed poślizgiem. Wosk również nie rozwarstwia się jest odporny na zarysowanie i ścieranie. Bardzo istotne jest, że można dokonywać częściowych napraw tak zabezpieczonej podłogi.

Do głębokiej impregnacji podłóg z materiałów o dużym "pragnieniu" takich jak korek lub podłóg z wyjątkowo jasnych gatunków drewna zaleca się środki żywiczno-olejowe. Bezbarwne lub koloryzowane środki bazują na olejach roślinnych, żywicach ( kalafonium) i pozbawionych aromatu węglach jako rozpuszczalników dla żywic. Taki produkt cechuje się dużą Bitą wypełnienia, jest szczególnie odporny na brud i wodę, dlatego jest stosowany do zabezpieczania podłóg w łazienkach, kuchniach i podłóg znajdujących się na wolnym powietrzu. Zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz stosuje się lazury bezrozpuszczalnikowe z uszlachetnionymi olejami naturalnymi w różnych mieszanych ze sobą kolorach.

Bezpośrednio po olejowaniu lub woskowaniu pierwsza pielęgnacja w mieszkaniach prywatnych nie jest konieczna. Tymczasem w obiektach użyteczności publicznej wykonanie pierwszej pielęgnacji jest zalecane. Pielęgnacja podtrzymująca świeżo olejowanej lub woskowanej podłogi polega na utrzymywaniu przez 10 dni czystości na sucho, Wystarczające jest odkurzanie, zamiatanie i przecieranie szmata podłogi. Odkurzać należy szczotką a zamiatać miotłą o niezbitym wto siem. Szmata przeznaczona do prze ciemnia podłogi nie powinna zawie rać mikrofazy, ponieważ może on uszkodzić powłokę. Po dwóch tygodniach możn przeprowadzić pielęgnację podtrzmującą na wilgotno stosując w tyr celu mydło do podłóg lub mydł oczyszczające. Takimi środkami usówa się zaplamienia. Należy przecierać podłogę mocno wyciśniętą szm tą bez mikrofazy. Silne zabrudzenia, ślady obuwia, c plamy związane z podłożem należy usuwać intensywnym zmywaczem, a następnie mydłem do podłóg. Główne czyszczenie podłogi z mocno związanych z podłożem plam i warstwy wosku pielęgnacyjnego usuwa się zmywaczem głównym a następnie olejuje lub woskuje. Należy pamiętać o tym, że naniesienie zbyt wielu warstw wosku powoduje, że podłoga staje się śliska i szybciej się brudzi. Naktada się jedną cienką warstwę, a następnie poleruje powierzchnie podłogi. Nasączone olejem lub woskiem pady i szmaty należy przechowywać w pojemnikach z wodą lub mocno zmoczyć i umieścić w zamkniętych pojemnikach, ponieważ grożą samozapłonem.

• olej lniany z ziaren europejskiego lnu jest najważniejszym składnikiem, który odpowiada za elastyczność,
• olej drzewny z drzewopodobnego wilczomlecza jest odporny na wodę i przyspiesza schnięcie. Jest wykorzystywany jako środek wiążący, inne stosowane oleje wytwarzane są z soi, maku, rzepaku, rycyny i słonecznika.

• wosk pszczeli uszlachetnia i pielęgnuje powierzchnie swoimi właściwościami, jest ciągliwy i lepki,
• wosk z karnauby, który otrzymuje się z liści brazylijskiej palmy wachlarzowej, jest odporny na duże obciążenia ze względu na swoją twardość,
• wosk z kanndellili otrzymuje się z południowoamerykańskiej odmiany wilczomlecza, stanowi on skuteczną barierę przeciwwodną,
• kalafoniem jest mieszanką żywic z kilku południowoamerykańskich drzew iglastych, która po zagotowaniu z olejem lnianym nadaje powłoce wytrzymałość i twardość,
• wosk szelakowy powstaje jako produkt trawienny samicy lackschildlaus podnosi on skutecznie ochronne działanie pozostałych wosków,
• pozostałe woski to mierowosk, żywica smokowca, wosk z retamowca.

Sktadnikami dodatkowymi są sole, różne metale i minerały takie jak: kobalt, cyrkoniem, calcium. Dodawane są w małej ilości i pełnią funkcję katalizatorów w procesie schnięcia. Ponadto dodawane są węglowodory takie jak izoparafina, które działają jako rozpuszczalniki oraz pigmenty.

Jarosław Kurnikowski

Text zaczerpnięty z:
PROFESJONALNY PARKIET
fachowe czasopismo dla branży parkieciarskiej #3(7) maj 2002